Lê Thị Huệ
Tỵ nạn sang Hoa Kỳ năm 1975. Tốt nghiệp MA, Psychology. Giáo sư hướng dẫn đại học cộng đồng Evergreen Valley College, San Jose, California từ năm 1983.
Sáng lập và điều hành trang văn chương nghệ thuật Gió O, www.gio-o.com trên net từ năm 2001.
Tác phẩm đã xuất bản:
Bụi Hồng, chuyện ngắn, 1984.
Kỷ Niệm Với Mỵ Ánh, truyện vừa, 1987.
Rồng Rắn, chuyện dài, 1989.
Khởi Đi Từ Ngây Thơ Để Đến Gần Sự Thật, tùy bút, 1995.
Canh Thức Cùng Thơ Mộng, tuyển thơ, cùng Trân Sa và Vũ Quỳnh Hương, 1996.
Văn Hóa Trì Trệ, Nhìn Từ Hà Nội Đầu Thế Kỷ 21, ký, 2001
Tiếng Dỗi Hờn Của Thân Xác, chuyện vừa, 2007
Các tác phẩm của Lê Thị Huệ đã được nghiên cứu thành Luận Án Tiến Sĩ của Nguyễn Vũ Khuyên tại đại học UC Berkeley, California, với tựa đề Lê thị Huệ: Writing between Exilic Homelessness and Situated Nomadism.
Ngay từ đầu, tức là khoảng năm 1979, với những truyện ngắn đầu tiên, trước khi vừa làm thơ vừa viết văn, Lê Thị Huệ đã chọn cho mình những lối đi khó, với khả năng kỹ thuật đạt được vững vàng gần như lập tức. Chị di chuyển giữa các chủ đề cá nhân và lịch sử, như một người phải đi từ trong các xung đột mà tìm thăng bằng cho đời sống.
Một trong những tiếng nói nữ quyền sớm trong văn học tiếng Việt nói chung, mạnh mẽ, sâu sắc. Nhưng đó không phải là yếu tố quan trọng duy nhất trong thơ chị. Những khía cạnh khác: đất nước, tình yêu, tình gia đình, ý thức phản kháng hiện thực.
Thơ chị là thơ lý trí, pha lẫn trữ tình. Chân dung người nghệ sĩ như một người mẹ. Thường xuyên suy nghĩ trở lại, thăm viếng những xứ sở cũ, đánh thức lương tâm, tra vấn. Trong thơ phối hợp nhiều yếu tố cũ và mới, mang dấu ấn sâu của chất liệu nghệ thuật từ một đời sống khá riêng biệt, lưu vong, độc lập, vừa phân rã vừa nguyên vẹn. Một thứ ngôn ngữ sáng sủa, nhưng, trong nhiều trường hợp, vẫn chứa sức chảy ngầm của nhạc tính.
Trong các nhà thơ hải ngoại, tiếng nói của Lê Thị Huệ sớm có vị trí đặc biệt, cả về ý thức xã hội và về tính chất văn chương.
Văn Việt xin trân trọng giới thiệu.
· Tác phẩm
KẺ ÁM ẢNH SỰ THẬT
Hai mươi năm tôi giấu sự thật như giấu một đề thi
Hai mươi năm tôi tìm kiếm sự thật trong những cơn bay
qua bao nhiêu bến bờ lạ
Đêm đêm về ghì xiết sự thật
lạnh như bắng
sắc như một nhát dao
cứa xẻ tim tôi chỉ một đường ân sự thật
run rẩy như tên khờ
không giâu nổi sự thật
mộng mơ vén cuộc đời bằng hài tím tuổi thơ
xiếc vèo vèo qua chiếc đu dây ngay thẳng
Sự thật làm tim tôi khó thở
chết ngất in một năm mù mịt giữa xuân thì
sống dậy thấy mình thành người đàn bà quá quắt
chỉ ân ái với sự thật
Hai mươi năm tôi chọn làm kẻ bòn hương cho sự thật
với tấm lòng mối lái cải lương
say sưa ca hát qua những phỉnh phờ
trên môi những người khôn khéo lời
trong mắt những người gian ngoan ngọt
Tấm thảm đỏ giữa đời không sự thật
Tôi qua sông nhung lẻ loi
chọn cô đơn làm lữ hành
nước mắt có khi rơi xuống
giữa những cơn xử trảm của tưởng như bạn
đòi xẻo lưỡi tôi vì đã nói lên sự thật
Đốm lửa nhỏ nhoi
đã kiên trì đi cùng tôi qua suốt kiếp
có khi tôi phải tự ấm một mình
để không quỵ ngã giữa những cơn say
sự thật
1.1.1995
CANH THỨC CÙNG THƠ MỘNG
gửi NTB, Việt Tân
Một mình em có thể đến đấy
Vào những chiều thứ sáu
Thơ mộng quá chừng chừng
Vơ vét toàn lực những lãng mạn
Đẩy cho đến tận cùng những rung động
Nghe sóng reo hò vô vọng
Nghe ghềnh đá hắt thở gió không
Liều lĩnh tình si đứng ngó
Trong ngõ ngách hồn nở những đóa sen đại tượng
Trong xác thân ùn đủi những giếng sâu thèm muốn
Có bao mùa dậy biếc nhớ nhung
Có tóc xanh tím ngát dỗi hờn
Có bao năm chớp nhá miết đường viễn liên tình ái
Đã thành thảm thiết xoắn xiết đời nhau
Khi những kiếm tìm đã ló dần ánh sáng
Khi tuổi đã dựng đứng thành những cây bút màu
Những lầm lỡ đã u sầu kỷ niệm
Những hạnh phúc đã tê chín đầu môi
Tay ngờ đã chạm buốt hư không
Luyến lưu một hồi chuông thơ mộng
Tiếng kèn đồng nứt nẻ từ lòng đất
Vẫy khẽ vờn vàn ve vuốt
Hú gọi những nam Phù Đổng những nữ Thiên Vương
biết bay lượn giữa miền trần gian đầy ám chướng
Ôi chút thơ mộng như son phấn
Điểm trang kỹ những sớm mai và nhạt nhoè những đêm tối
Rồi chúng ta cùng lớn dậy bước ra
Đùa ngược với thời gian đùa ngược với nhân gian
Vẫn chút thơ mộng bướng bỉnh
Đã lỡ ghì xiết cùng với trong lúc ôm nhau hôn
Chiều thứ sáu tròn trăng
Con nước bạc chon von
Mộng đuối sức trầm mình
Còn người đàn bà ngồi nắn nót mãi những câu thơ
Một mình em vẫn có thể đến đấy
Vào những chiều thứ sáu
Để canh thức một hồi chuông
1986
ĐẦU LÒNG HỌC VỠ LÒNG
con trai câm
đầu đêm tập hát
im đơ ơ zơ bơ im xơ lơ im chơ
tiếng ca âm u rợn mái nhà
thổ âm sập giường
khản đến bí lù bọng đái
con thổi nghìn cơn bão Simeon
con hú chi lòng mẹ đau
con ca chi cho lòng mẹ khẳm
ca nữa đi con
ca cho câm thành lời
ca cho lời nói thành đời sống
ca cho chữ đẻ trên lưỡi
ca cho nghĩa xoè ra trên cuống họng
con một âm bản mẹ vốn tật nguyền
2005
ĐÀN BÀ VIẾT Ở NGOÀI QUÊ HƯƠNG
Tôi cúi gầm mặt tím những đường máu ngược về tim
Nhớ nhung không rũ nổi những ngã nghách sợ hãi
Sợ những người đàn ông hãm hiếp những bầu trời xanh
Sợ những người đàn bà bỏ con gồng gánh bán ở chợ mua chiến tranh
Quê hương không giữ chỗ cho tôi thay một cái quần ướt
Tình tôi cũng không có chỗ trú thân
Cuộc đời dữ tợn xát chà tình thành khối u nước đá
Ủ ê tôi trong một ngôi nhà không hôn phối không lửa ấm
Tôi phải giấu tình vào những hóc kẹt nước mắt
Chiếc tủ lạnh trống rỗng tình sau những ly tán ly thân ly dị
Tôi sợ hãi hai chữ ly dị ly thân ly tán chia ly ly hôn ly biệt
Tôi không một chỗ trở về
Quê nhà là miền ơi sao vắng vẻ
Chỉ có nỗi sợ hãi giăng mùng không biên giới
Những tia nhìn trong bản tin thời sự buộc đầu tôi thành đạo Hồi
Bắn óc tôi phọt ra những nỗi lo sợ
Muốn tìm một chỗ trùm chăn tìm chút hơi ấm của mặt đất thân yêu
Nhưng sợ quê hương còn hơn sợ cọp kẹ
Nghe đến quê hương là rùng mình vãi rớt linh hồn
Nghe đến quê hương là sợ chát ngắt lồng ngực rọm
Quê hương là nòng súng bắn nát mọi giấc mơ êm đềm
Thò lò những xứ sở quê hương khủng bố khác và thuốc lắc
Thuốc phiện thuốc chữa đau thuốc sướng và thuốc nghiện
Đe doạ rình rập chứng minh nhân dân cơm không đủ ăn áo không đủ mặc
Những chính trị gia những nhà độc tài và những nhà đạo đức giả
Những đàn ông hôn ám sex
Mở mắt ra là kinh hoàng sex
Không tự do sex
Không dịu dàng sex
Một quê (nhà thổ) thô lậu sex
Tôi mãi đứng ngoài những tên gọi quê hương
Xuýnh xoán viết
Tay cõng con
2007
bài học về sự tử tế
gửi một độc giả của gio-o
Nguyễn Tri Phương
Người đàn ông đã tặng tôi một lưỡi dao
Một lóng tay và một đóa hồng
Lòng tử tế, hãy tự đếm lấy, ông nói
Rồi lỉnh xa tôi như con nòng nọc lượn nhanh
Của loài đàn ông giỏi đọc mật nã của óc
Làm sao tôi có thể thử lòng tử tế
Khi ngón tay không thể bị cứa hở ông
Làm sao máu không tứa và ngón tay tôi đừng cong quéo tuyệt vọng
Ông ở đâu đến sao trao tôi một bông hoa rồi bỏ đi
Trần gian đầy huyết lệ và lóng tay tôi đã chảy hết máu
Tôi sẽ nhớ ông đến vô cùng
nhìn mỏm đá và thấy cái mô teo
nhét đằng này thì nó phọt đằng kia
vuốt bên phẳng thì lở bên bồi
tôi muốn giấu những nắp hòm tôi
và một niềm bí mật
khạy lên dưới những làn da ngắt hùi cui
vòng môi cười dòn cặp mắt tình tứ
tưởng tượng miệng chàng ngậm tuổi núm tôi nham nhám
tay cài cho tôi những khuy áo de
cái thập tự lụm thì tòng teng hơ hớ
tôi và chàng có một niềm run
giấu vợ và trốn chồng ra bãi biển ngồi
đam mê con
Hơi thở con như bến gió lửa
Đốt tuổi thơ mẹ bó đuốc trở lại đời
Mở lùa tràn mạch thịt da cũ
Gây hương áo ngoại dỗ ngủ những đêm mùa
Con kò cõng mẹ về ngày thơ bé bỏng
Con hoá mẹ thành trẻ nhỏ thiên thần
Nhảy múa trên cồn nẻo sinh sôi đời sống
Ngửa mặt hớp nụ cười con xinh
Ấm áp má môi kề
Chia da thơm con ngon
Chỉ những kẻ biết làm tuổi thơ mới quờn lại được
Niềm sung mãn của đời sống
Vô tận trên da thịt trẻ thơ
Sáng ngời ngời trong nôi nhân loại nhỏ
Nằm cạnh con mà mẹ rưng rưng đời sống
Đã cho mẹ sanh ra đời
Một nhân loại rực rỡ
Sự bí mật không thể hiểu nổi
Điều bất ngờ này nối tiếp điều bất ngờ khác
Con là điều bất ngờ vĩ đại nhất
Cuốn trôi mẹ vào những vùng phì nhiêu
Của trí tưởng sáng tạo
Về một nhân gian mãi hoài mới mẻ
Tặng phẩm của người đàn bà sau những cơn sanh đẻ
Trong bóng tối hãi hùng của đời sống
Mẹ rung nhẹ mái tóc trên trán con
Nghe đời sống chảy sữa tràn trăm nhánh
Vỡ bờ những tái tạo sức sống
Cuồn cuộn những ước vọng tương lai
Sự hùng vĩ của da thịt tuổi thơ
Chính là quê hương may của mỗi người đàn bà
những chiếc vớ
Những chiếc vớ sạch vướng trên chồng sách
Bóng con đi ngang đâu đây
Mùa hè này con đi chơi xa
Mẹ ở nhà giữ cho con những chiếc vớ
Sách vở, cặp táp, và quần áo cũ của con
Mùi hương muôn năm của tuổi thơ
Bay lững lơ trong không gian nhà
Ngày ngày gió phất phơ qua rèm cửa
Mẹ nhớ con ôm những chiếc vớ hít hà
Người Họa Sĩ Vẽ Gió
Chúng ta chạm vào nhau rồi chìm dần vào đêm tối
Nghe buồn dâng môi sầu
Đắm đuối mó trầm tư thiên cổ
Mỗi người ôm riêng một bầu trời khuya mênh mông
Nói với nhau bằng nỗi im ắng nhớ nhung
Bói hồn nhau bằng tiếng hú sói lang vô vọng
Tê dại buốt giá kiếm tìm
Những linh hồn quấn quýt hửi tri âm
Bay bên nhau tìm chi suốt kiếp người
Những bài thơ trần gian không thể hiểu
Thế giới đi cùng chúng ta trong đêm lu
Ngu si một lũ người không thể nào cất cánh bay
Đâm toạc bầu trời chúng ta vừa thổi gió
Tình yêu này đớn đau vô vọng
Ngồi Với Hoàng Hôn
Chiều tà ong gương xưa
Ẩm khô nhám da thị
Ngực mòn xiết nương sâu
Nhạc tình rã tiếng thiên thu
Rêm đau rưng rức tình thiên cổ
Trườn mình qua kinh thành trẻ
Phiếm lòng sầu vì sao rơi
Giấy trắng úa ân tình
Tóc xanh phai bồ kết gội
Lỏng tay người trăm năm
Chùng dây ẩm môi son tím
Eo thon gân rạc rài
Trở mình tận tuyệt giọt nước mắt
Tiếc thương tàn phai
Khi Nghe Tin Em Mất Trí
Có điều gì vừa rớt ra khỏi đời sống
Có mảnh gì vừa vụt khỏi linh hồn
Có tiếng thét nào vừa xé toang lồng ngực
Có giọt nước mắt nào vừa đông phiến đá
Có nửa thân xác chị vừa tan rã với muôn trùng
Reviewed by Phạm Thu Hương
on
19:33
Rating:
Không có nhận xét nào: